Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση:
- Να ορίζουν τις βασικές έννοιες της βελτίωσης φυτών
- Να διατυπώνουν τους στόχους της βελτίωσης φυτών
- Να περιγράφουν και να σχεδιάζουν σε βασικό θεωρητικό επίπεδο τα κύρια στάδια ενός βελτιωτικού προγράμματος
- Να δίνουν παραδείγματα προγραμμάτων βελτίωσης
- Να αντιπαραβάλλουν τις διάφορες μεθόδους επιλογής
- Να αναλύουν τις εφαρμογές των μεταλλαγών, της πολυπλοειδίας και των μακρινών διασταυρώσεων στη βελτίωση φυτών
- Να κρίνουν τις εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στη βελτίωση φυτών
- Να εκτιμούν την σπουδαιότητα των φυτογενετικών πόρων
- Συστήματα αναπαραγωγής των καλλιεργούμενων φυτών. Επικονίαση και γονιμοποίηση.
- Παραλλακτικότητα και γενετικός ανασυνδυασμός.
- Φυτογενετικοί πόροι
- Στοιχεία γενετικής πληθυσμών και ποσοτική κληρονομικότητα
- Βασικά στάδια ενός βελτιωτικού προγράμματος.
- Μέθοδοι επιλογής για αυτογονιμοποιούμενα είδη.
- Μέθοδοι επιλογής για σταυρογονιμοποιούμενα είδη.
- Ομοζυγωτικός εκφυλισμός και ετέρωση.
- Συστήματα παραγωγής υβριδίων. Η έκφραση του φύλου, το ασυμβίβαστο, η αρρενοστειρότητα.
- Βελτίωση για τα αγενώς αναπαραγόμενα είδη.
- Η πολυπλοειδία στη βελτίωση φυτών.
- Γενετική βελτίωση με μεταλλαγές.
- Μακρινές διασταυρώσεις
- Βελτίωση για ανθεκτικότητα σε ασθένειες.
- Η βιοτεχνολογία στη βελτίωση φυτών. Επιλογή φυτών με μοριακούς δείκτες.
Η βελτίωση φυτών, ως τέχνη και ως επιστήμη, παρουσιάζεται με ισορροπημένο και κατανοητό τρόπο υπό το πρίσμα της σπουδαιότητας που κατέχει στην κάλυψη βασικών αναγκών της σύγχρονης κοινωνίας. Αναλύονται οι βασικές αρχές και έννοιές της, διατυπώνονται οι στόχοι της, περιγράφονται τα κυριότερα βήματα ενός βελτιωτικού προγράμματος. Σκιαγραφούνται οι μέθοδοι επιλογής που αξιοποιούνται στη βελτίωση φυτών ταξινομημένες ανάλογα με τις εφαρμογές τους σε αυτογονιμοποιούμενα ή σταυρογονιμοποιούμενα φυτά. Αναδεικνύεται ο ρόλος των σύγχρονων μοριακών τεχνικών σε συνδυασμό με τις κλασσικές βελτιωτικές μεθόδους στη διευκόλυνση και επιτάχυνση των προγραμμάτων βελτίωσης. Τέλος αναγνωρίζεται η σημασία των φυτογενετικών πόρων και η ανάγκη διατήρησής τους για τη βελτίωση φυτών.
Το μάθημα διεξάγεται με τη μορφή διαλέξεων, που υποστηρίζονται από ηλεκτρονικό οπτικοακουστικό υλικό. Αξιοποιούνται κατά περίπτωση διάφορες διδακτικές τεχνικές όπως η συζήτηση, ερωτήσεις-απαντήσεις, καταιγισμός ιδεών, μελέτη περίπτωσης.
Η αξιολόγηση του μαθήματος περιλαμβάνει τελική γραπτή εξέταση και ενδιάμεση αξιολόγηση. Στα πλαίσια της αξιολόγησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας πραγματοποιούνται συχνά ολιγόλεπτα τεστ αξιολόγησης προκειμένου να διαμορφωθούν ανάλογα και οι διδακτικές τεχνικές.
Φανουράκης Ν. (2005) Γενετική Βελτίωση Φυτών. Βασικές αρχές. Εκδ. ΙΩΝ, Αθήνα, 305σ.
Καλτσίκης, Παντούσης Ι. (1992). Βελτίωση φυτών: Αρχές και μέθοδοι. Εκδ.: Σταμούλη Α.Ε., - Αθήνα, 535σ.
Simmonds W.N. (1979). Principles of Crop Improvement. Longman, London.
Welsh, R.J. (1981). Fundamentals of Plant Genetics and Breeding. John Wiley & Sons