1. Πολιτική ποιότητας
Η πολιτική για τη διασφάλιση και βελτίωση της ποιότητας στο ΤΕΙ Κρήτης απορρέει από το Ελληνικό Θεσμικό Πλαίσιο αλλά και το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο (κυρίως της European Association for Quality Assurance in Higher Education–ENQA και του European Qualifications Framework-EQF)
Η Πολιτική του ΤΕΙ Κρήτης για τη διασφάλιση ποιότητας και η στρατηγική εφαρμογής της υλοποιούνται με ανάπτυξη και εξειδίκευση κριτηρίων και διαδικασιών, αλλά και με παρακολούθηση της εφαρμογής τους, από τη Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ). Η ΜΟΔΙΠ αποτελεί δομή του ιδρύματος με αντικείμενο την οργάνωση, τον συντονισμό και την υλοποίηση των διαδικασιών αξιολόγησης και διασφάλισης ποιότητας μέσω της ανάπτυξης και εφαρμογής του Εσωτερικού Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας (ΕΣΔΠ).
1.1. Εσωτερικό Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας (ΕΣΔΠ)
Σκοπός του Εσωτερικού Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας (ΕΣΔΠ), είναι η επίτευξη υψηλής ποιότητας στη λειτουργία του Ιδρύματος και η συνεχής βελτίωση του εκπαιδευτικού και ερευνητικού του έργου, καθώς και η αποτελεσματική λειτουργία και απόδοση των υπηρεσιών του, σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές, ιδίως εκείνες του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και τις αρχές και κατευθύνσεις της ΑΔΙΠ. Πεδίο εφαρμογής του Εσωτερικού Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας (ΕΣΔΠ) είναι η εφαρμογή της διασφάλισης ποιότητας στις ακαδημαϊκές μονάδες, τις διοικητικές υπηρεσίες και το ανθρώπινο δυναμικό του Ιδρύματος. Ειδικότερα, σε αυτό περιλαμβάνεται η ακαδημαϊκή πιστοποίηση των Προγραμμάτων Σπουδών του ΤΕΙ Κρήτης και η πιστοποίηση του Εσωτερικού Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας (ΕΣΔΠ).
Η ανάπτυξη του ΕΣΔΠ του ΤΕΙ Κρήτης στηρίζεται στα παρακάτω:
Η ποιότητα της διδασκαλίας και της έρευνας, των προγραμμάτων σπουδών και των λοιπών υπηρεσιών που παρέχονται από το Ίδρυμα στο πλαίσιο της αποστολής του, διασφαλίζεται με την εφαρμογή των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, που καθορίζουν το πλαίσιο αξιολόγησης του παραγόμενου διδακτικού, ερευνητικού και άλλου έργου.
Η συστηματική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου των Ακαδημαϊκών Τμημάτων και των υπηρεσιών του εν γένει, τόσο μέσω των εσωτερικών όσο και εξωτερικών διαδικασιών αξιολόγησης, είναι το κύριο μέσο για βελτίωση της ποιότητας του Ιδρύματος, με στόχο την εκπλήρωση της αποστολής του μέσα σε ένα δύσκολο εσωτερικό και απαιτητικό διεθνές περιβάλλον.
Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της πολιτικής και στρατηγικής για τη διασφάλιση, τη βελτίωση και την ανάδειξη της ποιότητας του έργου του Ιδρύματος, καθώς και στην εφαρμογή των σχετικών κανόνων, κατευθύνσεων και διαδικασιών, με την ενεργό συμμετοχή των ομάδων εσωτερικής αξιολόγησης (ΟΜΕΑ) των ακαδημαϊκών μονάδων σε αλληλεπίδραση με τη διοίκηση του Ιδρύματος, έχει η Μονάδα Διασφάλισης της Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ).
Η πολιτική του ΤΕΙ Κρήτης για τη διασφάλιση και βελτίωση της ποιότητας αφορά μεταξύ άλλων:
- στη βελτίωση της ποιότητας του παραγόμενου εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου,
- στη βελτίωση της ποιότητας των διοικητικών υπηρεσιών του,
- στην ανάδειξη του έργου του προς την κοινωνία, και την ελληνική και διεθνή ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα,
- στη διαφύλαξη των αρχών της αντικειμενικότητας και της διαφάνειας στη λήψη των αποφάσεων από τα όργανα Διοίκησης,
- στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης της Πολιτείας και της κοινωνίας στο Ίδρυμα αφενός και αφετέρου στην ενίσχυση της αυτοδιοίκησης του,
- στην πλήρη ανάπτυξη, εφαρμογή και συνεχή βελτίωση του ΕΣΔΠ του Ιδρύματος, στο πλαίσιο των αρχών, κατευθύνσεων και οδηγιών της ΑΔΙΠ,
- στην αξιοποίηση των αποτελεσμάτων των εσωτερικών και ιδιαίτερα των εξωτερικών αξιολογήσεων ώστε να επιτυγχάνεται:
- η ενημέρωση της Διοίκησης για τα ισχυρά σημεία των μονάδων και του Ιδρύματος αφενός και αφετέρου για τα όποια προβλήματα και τις απαραίτητες ενέργειες για τη λύση τους, και
- ο προγραμματισμός και η υποστήριξη της λήψης των απαραίτητων βελτιωτικών μέτρων που συνιστώνται στις αξιολογήσεις ή προκύπτουν από αυτές, στις ακαδημαϊκές μονάδες και στις λοιπές υπηρεσίες, για τη βελτίωση, διατήρηση και διασφάλιση της ποιότητας.
2. Στοχοθεσία ποιότητας
Οι στόχοι του ΤΕΙ Κρήτης σε εφαρμογή της προαναφερόμενης πολιτικής είναι οι εξής:
- Η συστηματική, τεκμηριωμένη και λεπτομερής αποτίμηση, ανάδειξη και καταγραφή του έργου του.
- Η χρήση αντικειμενικών και προκαθορισμένων δεικτών και κριτηρίων που αντανακλούν την ποιότητα του εκπαιδευτικού και ερευνητικού του έργου, των διοικητικών και άλλων υπηρεσιών του.
- Η κριτική ανάλυση και αξιοποίηση των δεδομένων που προκύπτουν από διαδικασίες εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης του έργου του σε επίπεδο Ακαδημαϊκών Τμημάτων και του Ιδρύματος ως συνόλου.
- Η δημιουργική αλληλεπίδραση της ΜΟΔΙΠ με τα Ακαδημαϊκά Τμήματα και τις Υπηρεσίες για την εκατέρωθεν (από πλευράς ΜΟΔΙΠ/Διοίκησης και Ακαδημαϊκών Τμημάτων/Υπηρεσιών) ανάληψη δράσεων, με αξιοποίηση των δεδομένων των αξιολογήσεων προς βελτίωση υφιστάμενων αδυναμιών με σκοπό την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης και παιδείας υψηλού επιπέδου.
- Η δημοσιοποίηση των διαδικασιών διασφάλισης ποιότητας αλλά και των δεδομένων της εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης του έργου του ΤΕΙ σε συστηματική βάση, με σκοπό τη διαφάνεια στη λειτουργία του.
Με την επίτευξη των στόχων αυτών το Ίδρυμα θα είναι σε θέση: Να παρέχει υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκή εκπαίδευση, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές ανάγκες και τις σύγχρονες τάσεις, και να αποκτήσει τον απαιτούμενο δυναμισμό, ώστε να επιτύχει υψηλού επίπεδου ακαδημαϊκές συνεργασίες αλλά και συνεργασίες με παραγωγικούς και λοιπούς επαγγελματικούς φορείς. Θα του δοθεί η δυνατότητα να αναπτύξει ένα σύστημα συγκέντρωσης και ανάλυσης πληροφοριών προς τη Διοίκηση και τα Συλλογικά του Όργανα, που θα τους επιτρέψουν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις και να αναπτύξουν στρατηγικές και επιχειρησιακά σχέδια. Θα αποκτήσει την ετοιμότητα να διαμορφώσει επιμέρους στόχους και στρατηγικές Ακαδημαϊκής και Ερευνητικής Αριστείας, και να προβεί στην μελέτη και εφαρμογή μέτρων για την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών (λήψη αποφάσεων, τυποποίηση εγγράφων, επικοινωνία και πληροφόρηση, ουσιαστική εισαγωγή και οριζόντια υιοθέτηση μέσων σύγχρονης τεχνολογίας κ.ά.) καθώς και παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων αυτών.
Η επιτυχής εφαρμογή και διαχείριση της πολιτικής ποιότητας αναμένεται να επιφέρει τα παρακάτω αποτελέσματα:
- Ενίσχυση του κύρους και της διεθνούς αναγνωρισιμότητας όλων των τίτλων σπουδών του Ιδρύματος.
- Ενίσχυση της ποιότητας των ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων, με στόχο τη βελτίωση της επίδοσης των φοιτητών.
- Αύξηση της ικανοποίησης και της εμπιστοσύνης των φορέων της εργασίας και της κοινωνίας προς τις γνώσεις, τις ικανότητες και τις δεξιότητες των αποφοίτων του Ιδρύματος.
- Βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης του Ιδρύματος, σε σχέση με άλλα ομοταγή Ιδρύματα εσωτερικού και εξωτερικού.
- Ενίσχυση της ποιότητας και της ποσότητας των ερευνητικών δράσεων του Ιδρύματος.
- Βελτίωση διαδικασιών εποικοδομητικής αξιοποίησης της νομοθεσίας, του ανθρώπινου δυναμικού, της τεχνογνωσίας και του κανονιστικού πλαισίου ένταξης στη φοίτηση, τη συνεχόμενη γνώση και την παραγωγική διαδικασία.
- Ενίσχυση της κουλτούρας ποιότητας μέσα στο Ίδρυμα.
3. Δράσεις ποιότητας
Οι δράσεις που έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα για τη διασφάλιση και βελτίωση της ποιότητας στο Ίδρυμα είναι οι ακόλουθες:
3.1. Ιστοσελίδα της ΜΟΔΙΠ: Στον ιστοχώρο του ΤΕΙ Κρήτης έχει σχεδιασθεί και λειτουργεί η ιστοσελίδα της ΜΟΔΙΠ που επικαιροποιείται σε περιοδική βάση και αποτελεί ουσιαστικά την πύλη του συστήματος διαχείρισης ποιότητας της ΜΟΔΙΠ, για την πληροφόρηση κάθε ενδιαφερόμενου, αλλά και για την υλοποίηση των διαδικασιών διασφάλισης ποιότητας. Επιπλέον, η πολιτική για τη διασφάλιση και βελτίωση της ποιότητας και η αναλυτική περιγραφή των κυριότερων διαδικασιών και μέσων που απορρέουν από αυτήν για την υλοποίηση και παρακολούθηση της εφαρμογής της, έχουν ενσωματωθεί στους κανονισμούς του Ιδρύματος, στους κανονισμούς λειτουργίας και χρηματοδότησης του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας και στο Πλαίσιο Κανόνων Ηθικής και Δεοντολογίας. Τα κείμενα αυτά έχουν αναπτυχθεί και εγκριθεί σύμφωνα με το κείμενο θεσμικό πλαίσιο, από την Επιτροπή Εκπαίδευσης και Ερευνών και από τη Σύγκλητο του Ιδρύματος κατά περίπτωση και είναι δημοσιοποιημένα στον ιστοχώρο του. Όλα αυτά τα κείμενα είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου και σε έντυπη μορφή, στις μονάδες και χώρους του Ιδρύματος που απαιτείται/ προσφέρεται για κάθε περίπτωση, και επανεκτυπώνονται μετά από αλλαγές σε αυτά.
3.2. Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα: Το ΤΕΙ έχει αναπτύξει Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) στο πλαίσιο του έργου ΕΣΠΑ «ΜΟΔΙΠ του ΤΕΙ Κρήτης», που αποτελεί βασικό εργαλείο για την ανάπτυξη του ΕΣΔΠ. Έχει επιτευχθεί και αναπτύσσεται περαιτέρω η διασύνδεση του ΟΠΣ της ΜΟΔΙΠ με το Πληροφοριακό Σύστημα (ΠΣ) των Γραμματειών (Φοιτητολόγιο), το ΠΣ του Προσωπικού, το ΠΣ του ΕΛΚΕ και το ΠΣ της Βιβλιοθήκης. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται το έργο των μελών του ΤΕΙ (Διδακτικού και Διοικητικού Προσωπικού και φοιτητών) ενώ παράλληλα διασφαλίζεται ο πολυεπίπεδος έλεγχος και η αξιοπιστία των δεδομένων που καταχωρούνται.
Με την υλικοτεχνική υποστήριξη του ΟΠΣ υλοποιούνται μέχρι σήμερα στο Ίδρυμα οι εξής δράσεις διασφάλισης και βελτίωσης της ποιότητας:
- Καταγραφή και παρακολούθηση της πορείας της εκπαιδευτικής διαδικασίας ανά ακαδημαϊκό εξάμηνο μέσω της συμπλήρωσης του εντύπου «Απογραφικό Δελτίο Μαθήματος» από τους διδάσκοντες σε όλα τα μαθήματα που προσφέρονται στο Ίδρυμα. Στο συγκεκριμένο έντυπο ενδεικτικά περιλαμβάνονται το περιεχόμενο του μαθήματος, οι μαθησιακοί στόχοι, τα μαθησιακά αποτελέσματα και οι δεξιότητες που αποκτώνται με την παρακολούθηση του μαθήματος, ο τρόπος διδασκαλίας και εξέτασης, το εκπαιδευτικό φορτίο (σε Μονάδες ECTS), το εκπαιδευτικό υλικό, ο αριθμός των φοιτητών που το παρακολούθησε, έλαβε μέρος στην εξέταση και το ποσοστό επιτυχίας στην εξέταση.
- Καταγραφή και παρακολούθηση ετησίως του ερευνητικού έργου των μελών ΔΕΠ και του λοιπού επιστημονικού προσωπικού μέσω της συμπλήρωσης του εντύπου «Απογραφικό Δελτίο Διδάσκοντος». Στο συγκεκριμένο έντυπο ενδεικτικά καταγράφεται ο αριθμός των δημοσιεύσεων, βραβεύσεων, βιβλιογραφικών αναφορών, χρηματοδοτήσεων, επιστημονικών συνεργασιών κ.λπ. του κάθε διδάσκοντος.
- Συγκεντρωτική καταγραφή των δεδομένων, με βάση τα κριτήρια που έχει υποδείξει η Α.ΔΙ.Π. έχει τροποποιήσει κατάλληλα η ΜΟΔΙΠ του Ιδρύματος, των δυο προαναφερόμενων εντύπων μετά την υποβολή τους στο ΟΠΣ, με τρόπο που να διευκολύνεται το έργο των ΟΜ.Ε.Α. των Ακαδημαϊκών Τμημάτων και της ΜΟΔΙΠ του Ιδρύματος α) για την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων που αφορούν στην ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και στο επιστημονικό έργο του Ιδρύματος, β) στις διαδικασίες Εσωτερικής και Εξωτερικής Αξιολόγησης και γ) στη σύνταξη των αντίστοιχων εκθέσεων αξιολόγησης των Ακαδημαϊκών Τμημάτων.
- Αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας από τους φοιτητές στο τέλος κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου. Η διαδικασία υλοποιείται μετά την παρέλευση της 8ης εβδομάδας με τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων αξιολόγησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας από τους φοιτητές, σε κάθε μάθημα το οποίο έχουν δηλώσει το τρέχον εξάμηνο. Η όλη διαδικασία εποπτεύεται και συντονίζεται από τις ΟΜ.Ε.Α. των Ακαδημαϊκών Τμημάτων, Στο τέλος δε της διαδικασίας με την υποβολή των συμπληρωμένων ερωτηματολογίων, οι απαντήσεις υφίστανται αυτόματη επεξεργασία.
- Αξιολόγηση της συνολικής εκπαιδευτικής διαδικασίας και των παρεχόμενων υπηρεσιών (γραμματειακή υποστήριξη, φοιτητική μέριμνα, βιβλιοθήκη κλπ.), από τους τελειόφοιτους φοιτητές πριν τη λήψη πτυχίου. Η διαδικασία είναι υποχρεωτική για τη λήψη του πτυχίου και διενεργείται μέσω πρόσκλησης στην ιδρυματική τους ηλεκρονική διεύθυνση (e-mail).
Τα προαναφερόμενα έντυπα και ερωτηματολόγια των διαδικασιών αξιολόγησης είναι ενιαία για όλο το ΤΕΙ Κρήτης, ώστε τα αποτελέσματα να είναι στατιστικά αξιοποιήσιμα από τη ΜΟΔΙΠ και συγκρίσιμα. Η πρόσβαση στα αναλυτικά δεδομένα της αξιολόγησης είναι διαβαθμισμένη και προκαθορισμένη από τις Γενικές Συνελεύσεις των Ακαδημαϊκών Τμημάτων για δεδομένα του αντίστοιχου Τμήματος. Η ΜΟΔΙΠ έχει πρόσβαση μόνο σε συγκεντρωτικά δεδομένα αξιολόγησης των Τμημάτων.
3.3. Παρακολούθηση Δεικτών Ποιότητας: Το ΤΕΙ Κρήτης μέσω της ΜΟΔΙΠ παρακολουθεί επιπρόσθετα τους παρακάτω δείκτες, που αντανακλούν την ποιότητα και την απήχηση του διδακτικού έργου των Ακαδημαϊκών Τμημάτων (Key Performance Indices, KPIs), τους οποίους κοινοποιεί ετησίως στα Ακαδημαϊκά Τμήματα: α) Ετήσια Βάση Εισαγωγής ανά Τμήμα, β) Ποσοστά εισαχθέντων με 1η επιλογή το Τμήμα, γ) Ποσοστά παρακολούθησης μαθημάτων, συμμετοχής στις εξεταστικές διαδικασίες και επιτυχίας σε αυτές ανά Τμήμα, δ) Διάρκεια συνολικής φοίτησης μέχρι τη λήψη πτυχίου (time to degree), ε) Μέση διάρκεια φοίτησης (mean time to degree), στ) Ποσοστά ολοκλήρωσης σπουδών (completion rates), (ζ) Βαθμολογία αποφοίτων (μέσος όρος βαθμολογίας και κατανομή βαθμού πτυχίου).
Με τον τρόπο αυτό η ΜΟΔΙΠ ευρίσκεται σε μόνιμο διάλογο με τα Ακαδημαϊκά Τμήματα, γεγονός που συμβάλλει περαιτέρω στη διασφάλιση της ποιότητας.
4. Άξονες ανάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας της εκπαίδευσης
Οι άξονες ανάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας της εκπαίδευσης ορίζονται μετά από εισηγήσεις των Σχολών και της ΜΟΔΙΠ προς την Διοίκηση του Ιδρύματος και εγκρίνονται με απόφαση της Συγκλήτου και του Πρυτανικού Συμβουλίου του Ιδρύματος. Οι βασικοί αυτοί άξονες είναι:
Yψηλό επίπεδο μελών ΔΕΠ. Βελτίωση αναλογίας Καθηγητών/Φοιτητών. Διδασκαλία υψηλού επιπέδου με κεντρική υποστήριξη ων μελών ΔΕΠ και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών με ενοποίηση υπηρεσιών εκπαίδευσης.
Επικαιροποίηση προγραμμάτων σπουδών ώστε να ανταποκρίνονται στη διεθνή πραγματικότητα αφενός και αφετέρου να συνδέονται με την αγορά εργασίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Προσέλκυση φοιτητών υψηλού επιπέδου. Διεθνοποίηση των προγραμμάτων σπουδών και ενίσχυση της κινητικότητας φοιτητών, διδασκόντων και λοιπού προσωπικού.
Ανάπτυξη Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών σε πεδία αιχμής. Ενίσχυση της έρευνας και μέσω αυτής των Διδακτορικών Σπουδών.
Οργάνωση και λειτουργία 2ετών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης σε ειδικότητες που ζητούνται από την αγορά εργασίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Οργάνωση και λειτουργία προγραμμάτων δια βίου μάθησης.
5. Αποτελέσματα των δράσεων διασφάλισης και βελτίωσης της ποιότητας
Η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των δράσεων διασφάλισης και βελτίωσης της ποιότητας μέχρι σήμερα στο Ίδρυμα προσδιορίζει τα εξής δεδομένα-διαπιστώσεις:
Η ΜΟΔΙΠ ευρίσκεται σε λειτουργική αλληλεπίδραση και έχει αποτελεσματική συνεργασία με τα Ακαδημαϊκά Τμήματα και όλες τις Υπηρεσιακές Μονάδες του Ιδρύματος.
Η συνολική εφαρμογή των διαδικασιών διασφάλισης ποιότητα και κυρίως η λειτουργία του ΟΠΣ, έχει αυτοματοποιήσει, τυποποιήσει και ομογενοποιήσει μεθόδους και αποτελέσματα που σχετίζονται με το συνολικό εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο του Ιδρύματος.
Το ΟΠΣ έχει κύρια εφαρμογή στις ακαδημαϊκές διαδικασίες και έχει συμβάλει σε σημαντικό βαθμό: α) στη διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων γραμματειών (καταχώρηση δεδομένων προγραμμάτων σπουδών, φοιτητών, προτυποποίηση πιστοποιητικών, πτυχίων, διπλωμάτων κλπ.), προσωπικού (δεδομένα όλων των κατηγοριών προσωπικού), βιβλιοθήκης (ιδρυματικό αποθετήριο κλπ.), ΕΛΚΕ (προγράμματα που διαχειρίζονται μέλη και β) στη συμμετοχή των φοιτητών στην αξιολόγηση σε ποσοστά που προοδευτικά αυξάνουν.
